موافقت نامه همکاری های دراز مدت راهبردی میان
افغانستان و امریکا در کابل از سوی باراک اوباما و رییس جمهور حامد کرزی امضا شد.
در این سند امریکا تاکید کرده است که در پی ایجاد تاسیسات دایمی نظامی در
افغانستان نیست و از سرزمین و تاسیسات نظامی افغانستان به عنوان "نقطه آغاز حملات" بر علیه کشورهای دیگر استفاده نمی کند.
پس از ماه ها بحث و گفتگو، مقام های حکومت
افغانستان و امریکا موفق شدند تا این موافقت نامه راهبردی را امضا کنند، هر چند که
قرار بود این موافقت نامه پیمان همکاری های دراز مدت راهبردی باشد. این موافقت نامه
سه شنبه شب در ارگ ریاست جمهور افغانستان در کابل میان باراک اوباما و رییس جمهور
کرزی امضا شد.
موافقت نامه همکاری های دراز مدت راهبردی میان
افغانستان و امریکا در هشت بخش تنظیم شده و تا سال 2024 میلادی اعتبار دارد. موافقت نامه مذکور شامل
این بخش ها می باشد:
بخش اول – دیباچه
بخش دوم – حفظ و
تقویت ارزشهای مشترک دموکراتیک
بخش سوم –
تحکیم امنیت دراز مدت
بخش چهارم – تقویت امنیت و همکاری های منطقوی
بخش پنجم –
انکشاف اقتصادی و اجتماعی
بخش ششم – تقویت نهادها و حکومت داری در افغانستان
بخش هفتم – تدابیر و میکانیزم های تطبیق موافقت نامه
بخش هشتم – احکام نهای
عمده ترین بخشهای این موافقت نامه در مورد
همکاریهای امنیتی متمرکز شده است. در بخشی از این موافقت نامه که به موضوعات
استفاده از تاسیسات نظامی افغانستان ارتباط دارد آمده است:
1- امریکا در جستجوی ایجاد تاسیسات دایمی
نظامی در افغانستان نبوده و در پی حضوری نیست که تهدیدی برای همسایه های افغانستان
باشد.
2- دولت افغانستان تعهد کرده است که برای اجرای ماموریت های نظامی امریکا که به
منظور حفظ منافع مشترک امنیتی تشخیص می گردد، زمینه تداوم دسترسی قوای امریکا به
تاسیسات افغانستان و استفاده از آن تا سال 2014 را فراهم سازد.
3- امریکا از سرزمین و تاسیسات نظامی افغانستان به عنوان "نقطه آغاز حملات" بر علیه کشورهای دیگر استفاده نمی کند.
4-
در صورت که افغانستان مورد تهاجم کشورهای دیگر
قرار بگیرد، امریکا و افغانستان در مشورت با هم، پاسخی مناسبی را به شمول اقدامات
نظامی به کشور مهاجم خواهد داد.
در این موافقت نامه روی مبارزه با القاعده و
متحدانش تاکید شده است، اما به گونه مشخص از طالبان، حزب اسلامی و شبکه حقانی که
از مهم ترین گروههای شورشی مسلح می باشند، هیچ نامی برده نشده است.
در این موافقت نامه امریکا افغانستان را به عنوان " متحد عمده خارج از ناتو " برای خود تلقی
کرده است.
در بخشی دیگر گفته شده که کمک های امریکا به نیروهای
امنیتی افغانستان باید طوری ارائه گردد که با معیارهای ناتو سازگاری داشته و اصل
" قابلیت تعامل پذیری با نیروهای ناتو" را تقویت کند.
اما دو کشور بر علاوه این موافقت نامه راهبردی، روی
یک " موافقت نامه دوجانبه امنیتی" نیز گفتگوهای شان را آغاز می کنند که بر اساس آن
" چگونگی حضور نیروهای امنیتی و ملکی امریکا در افغانستان" مشخص می
گردد.
در این موافقت نامه آمده است که عملیات های شب
هنگام و اداره زندان بگرام، تا زمانی توسط نیروهای افغان ادامه می یابد که " موافقت نامه دوجانبه امنیتی " گزینه دیگری
را در این مورد مشخص سازد.
اما نکته مهم دیگری که برای افغانستان بسیار مفید
به نظر می رسد، احیای نقش تاریخی افغانستان به عنوان پل ارتباطی آسیای مرکزی،
جنوبی و شرق میانه می باشد که با توجه به مواد موافقت نامه همکاری ها در این بخش
این گونه ادامه می یابد:
1- طرفین به منظور تقویت ثبات و رفاه منطقوی و احیای نقش تاریخی افغانستان به حیث
پل ارتباطی آسیای مرکزی، جنوبی و شرق میانه همکاری می نمایند.
2- تقویت بیشتر ابتکارات کنونی و بعدی در منطقه از قبیل موافقت نامه تجارت و ترانزیک و ایجاد سهولت در تطبیق
آنها.
3-
تقویت هماهنگی و مدیریت سرحدات میان افغانستان و
همسایه گانش.
4-
توسع ارتباطات ترانسپورتی، ترانزیک و شبکه های
انرژی در منطقه از طریق تطبیق پروه ها به شمول پروژه های زیر بنایی در تمام نقاط
افغانستان.
5-
بسیج حمایت بین المللی برای جلب سرمایه گذاری
های منطقوی که موجب همگرایی افغانستان با منطقه می گردد.
اینها نکته های بسیار مهم و اساسی هست که افغانستان
در ده سال گذشته همواره از ناحیه آن آسیب پذیر بوده است.
در این موافقت نامه هر دو کشور تعهد کرده اند که
برای تحکیم امنیت و ثبات در افغانستان، کمک به صلح و ثبات منطقه یی و بین المللی
تلاش می ورزند و از کشوهای جهان نیز خواسته اند که در این راستا با افغانستان همکاری
جدی داشته باشند.
1- دو کشور بر حمایت نیرومند شان از تلاش
های افغانستان در راستای صلح و مصالحه تاکید می کنند.
2- افراد و گروه های می توانند شامل روند صلح و مصالحه شوند که با القاعده قطع
رابطه کنند، از خشونت دست بردارند و به قانون اساسی افغانستان به شمول ضمانت های
آن به حقوق همه زنان و مردان افغانستان
احترام بگذارند.
3-
افغانستان تاکید می کند تا در تمامی اقدامات و
تفاهمات دولتی در خصوص صلح و مصالحه، ارزش های مندرج در قانون اساسی افغانستان را
رعایت کند.
همچنان افغانستان تعهد کرده است که در راستای حکومت
داری خوب، و مبارزه با فساد اداری و بالا بردن میزان پاسخدهی و شفافیت در دولت
تلاش می کند.
1- افغانستان بر تعهدش در راستای حکومت
داری فراگیر و کثرت گرا به شمول برگزاری انتخابات آزاد، منصفانه و شفاف به گونه ی
که تمامی مردم افغانستان بتوانند در فضای عاری از مداخلات داخلی یا خارجی در آن
شرکت کنند، مجددا تاکید می کند.
2-
افغانستان با درنظر داشت تحکیم بیشتر کفایت و
موثریت هر سه قوه دولت، "مبتنی بر مرکزی بودن نظام حکومتی" روی ظرفیت
های نهادها و پروسه های دیموکراتیک کار کرده و از جامعه مدنی به شمول رسانه های آزاد
حمایت می کند.
3-
دو طرف توافق کرده اند که کمک های امریکا باید
بر اساس اولویت های حکومت افغانستان و مبتنی بر نیازهای باشد که از سوی هر دو کشور
مشترکا شناسایی شده است.
نکته های مهم در بخش همکاری های اقتصادی این موافقت
نامه مبارزه با فساد اداری و ایجاد میکانیزم شفاف و پاسخگو در ادارات دولت
افغانستان می باشد که حکومت رییس جمهور کرزی به آن متعهد شده است. دو کشور همچنان تعهد کرده اند که با کشت، تولید
و قاچاق مواد مخدر به طور جدی مبارزه می کنند و از کشورهای دیگر نیز خواستار
همکاری در این زمینه شده اند.
اما مقدار کمک های سالانه امریکا به افغانستان در
این موافقت نامه مشخص نیست، موردی که حکومت افغانستان آنرا یکی از دلایل اصلی امضا
نشدن این توافق نامه در ماه های گذشته عنوان می کرد.
در این موافقت نامه گفته شده است که هر دو کشور از
طریق کمیسیون دو جانبه، سطح حمایت و کمک های مالی امریکا به افغانستان را مشترکا
تشخیص می دهند.
این سند همچنان می تواند پس از دوره اول در صورت
تمایل هر دو کشور دوباره تمدید گردد و پیش از آن در صورت موافقت هر دو کشور لغو
شده و از اعتبار ساقط گردد.
